4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’muza göre hakim, eşlerden birinin maddi ihtiyaçları yönünden diğer eşten destek alamaması halinde, ihtiyacı olan eş için nafakaya hükmedebilir. Nafaka, farklı koşullara göre farklı isimler alabilir. Bu yazımızda tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakasını ele alacağız.
Nafaka Alabilmek İçin Boşanma Şart Mıdır?
Hayır. Medeni Kanunumuza göre eşlerden birisi, ortak hayat nedeniyle kişiliği, ekonomik durumu veya ailenin huzuru zarar görecek ise, ayrı yaşama hakkına sahiptir. Bu şekilde birlikte yaşamaya ara verilmesi hali haklı bir nedene dayanıyorsa hakim, talebi halinde bu haklı durumu ispat etmesi üzerine ihtiyacı olan eş için tedbir nafakasına hükmedebilir. Burada haklı neden her türlü delille ispatlanabilir. Ayrıca eşlerde birisi tam tersi herhangi bir haklı nedene dayanmaksızın ayrı yaşamaya başlamış ise diğer eş yine tedbir nafakası talep etme hakkına sahiptir. Eğer nafaka talep eden eş ile birlikte tarafların müşterek çocukları da kalıyorsa, onlar için de tedbir nafakası talep edilmesi ve alınması mümkündür.
Tedbir Nafakası Nedir Nasıl Alınır?
Tedbir nafakası yukarıda bahsettiğimiz gibi boşanma olmadan talep edilebileceği gibi, boşanma davası ile birlikte dava sonuçlanıncaya kadar da talep edilebilir. Medeni Kanuna göre boşanma davası ile birlikte eşler ayrı yaşama hakkına sahip olurlar. Bu ayrı yaşama durumu nedeniyle özellikle ihtiyacı olan eş diğer eşten geçimini sağlamak, barınmak ve varsa müşterek çocukların ihtiyaçları için nafaka talep edebilir. Burada hakim, talep olmasa dahi lüzum görmesi halinde eşlerin ekonomik durumuna göre kendiliğinden de bu nafakaya hükmedebilir. Bu şekilde tedbir amaçlı ve dava süresince devam edecek olan nafakaya da tedbir nafakası denir.
Yoksulluk Nafakası İştirak Nafakası Nedir Nasıl Alınır?
Boşanma davası boşanmayla sonuçlanıp kesinleştikten sonra hakim, değişen koşullar varsa bunları göz önünde bulundurarak dava başlangıcında hükmedilen tedbir nafakasını ortadan kaldırabileceği gibi devamına da karar verebilir. İşte bu şekilde dava kesinleşip boşanma gerçekleştikten sonra devam edecek nafakaya da yoksulluk nafakası denir. Şayet eşlerin varsa müşterek çocukları da lehine nafaka hükmedilen eşte kalacaksa hakim her bir çocuk için de nafakanın devamına karar verebilir. İşte buna da iştirak nafakası denir.
Ne Kadar Nafaka Alabilirim?
Nafaka miktarının belirlenmesinde hakimin takdir yetkisi vardır. Ancak hakim bu miktarı belirlerken Medeni Kanunun belirlediği kriterleri göz önünde bulundurmak durumundadır. Eşlerin maaş ve malvarlıklarına göre ekonomik durumları, kira, mutfak, temel ihtiyaçlar gibi giderleri, çocukların yaşları, eğitimleri, sağlık durumları ve benzeri durumlar hakimin nafaka miktarını belirlemesinde etkili olan kriterlerdir.
Nafakanın Ödenmemesi Halinde Ne Yapabilirim?
Mahkeme tarafından hükmedilen nafakanın ödenmemesi halinde nafaka alacaklısı taraf diğer eşten bu nafakanın zorla tahsil edilmesi amacıyla icra takibi başlatabilir. Ayrıca nafaka borcunun ödenememesi İcra İflas Kanununa göre şikayet halinde 3 ay hapis cezası ile de sonuçlanabilir.
